zaterdag 24 december 2016

Zondag: bij-tank-dag

Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog, op Kerstdag 1914, werden meerdere spontane kerst-bestanden (soms met partijtjes voetbal tussen de tegenstrevers) gehouden in het 'niemandsland' tussen de loopgraven. De overlevering wil dat dit gebeurde op initiatief van Duitse soldaten. Ook in 1915 en zelfs nog in 1916 was de wil nog aanwezig, maar de Geallieerde en Duitse bevelhebbers stonden een dergelijke 'verbroedering' niet meer toe - zeker toen de zin van de oorlog door de grote verliezen meer en meer in twijfel werd getrokken... Het Russische leger zou zelfs in 1917 door massale desertie, vrijwillige overgave of zelfs opstand uiteenvallen en leiden tot een vredesverdrag met Duitsland. In Frankrijk grepen in 1917 muiterijen plaats die uitgroeiden tot algemene stakingen waaraan moest worden toegegeven om de oorlog verder te kunnen zetten. 


Geweldloos verzet en weigering nog te vechten werd aan het westelijk front aanzien als muiterij, desertie en hoogverraad, en 'daders' zijn ter plaatse ter afschrikking geëxecuteerd (o.a. te Rijsel en Poperinge). Aan Duitse zijde, waar de kerstboom vanouds een traditie was en tot symbool uitgroeide van de kerstbestanden, bleef het plaatsen daarvan met bijhorende viering aan en achter het ganse front verder in gebruik - ook al duurde de oorlog onverminderd verder...


1. cartoon met dank aan Pat Bagley - The Salt Lake Tribune
2. kerstdag 1917-1918 - public domain
3. Franse Kerstman - public domain
4. Duitse Kerstman - public domain 
5. Duitse Kerstgroet front - public domain
6. Duitse Kerstgroet met dank aan het Hanauer Museum  Kehl